امروزه یکی از مشکلات جسمی شایع بین افراد، دردهای مرتبط با ناحیه ستون فقرات بهویژه کمردرد و گردن درد میباشد که استفاده از تشک نامناسب، یکی از عوامل مهم بهوجود آمدن یا تشدید این بیماریها است.
در این راستا، شرکتهای تولید کننده تشک، اقدام به تولید تشک طبی نمودهاند که میتواند فشار وارد به نقاط حساس بدن مانند کمر و گردن را کاهش دهد. همچنین با تراز ستون فقرات، یک بستر خواب با پشتیبانی بالا و راحتی مطلوب فراهم میکند.
تشکهای طبی با عملکرد عالی در پیشگیری و بهبود دردهای ناحیه کمر و پشت بدن، مورد تایید پزشکان و متخصصان ارتوپدی هستند. به علاوه با دوام و ماندگاری بالا، و بسیاری مزایا و قابلیتهای دیگر، از پرطرفدارترین و محبوبترین انواع تشکها در بین مردم در سراسر جهان هستند. برای آشنایی کامل با تشک طبی با رویال اصل همراه شوید.
انواع تشک طبی
در دهه 1950، همزمان با اوج شکوفایی اکتشافات و نوآوریهای پزشکی، بسیاری از تولیدکنندههای مشهور تشک نیز، با راهاندازی خط تولید تشکهای طبی خود، انواع مختلفی از این کالای خواب را روانه بازار کردند.
تشک طبی انواع مختلفی دارد و با توجه به نیازهای افراد، با متریال متفاوت تولید میشوند تا هر شخص بتواند با توجه به ترجیحات فردی، وضعیت بدنی، شرایط جسمانی خاص، وزن، عادات خواب و بودجه، نوع مناسب خود را انتخاب و خریداری کند.
تشکهای طبی به طور کلی به ۵ نوع زیر تقسیم میشوند:
- تشک مموری فوم
- تشک فنر منفصل
- تشک لاتکس
- تشک هیبریدی
- تشک طبی فوم
تشک مموری فوم:
مموری فوم (Memory Foam) که به آن فوم حافظه یا تشک هوشمند هم میگویند، نوعی فوم پلی یورتان و با چگالی بالا است که ماهیت بسیار نرم و قابلیت انعطافپذیری بالایی دارد و به دما و فشار وارده، حساس است و مطابق با فرم بدن، شکل میگیرد.
تشکهای با ساختار داخلی مموری فوم؛ بسیار راحت هستند و با قابلیت شکلگیری با فرم بدن و پخش مساوی وزن فرد در سراسر تشک، فشار وارده بر قسمتهای مختلف بدن، مانند ستون فقرات یا کمر را از بین میبرند و تجربه یک خواب آرام و راحت را فراهم میکنند.
تشک فنر منفصل:
فنر منفصل (Pocket Springs) در واقع اصلاح شده فنرهای معمولی یا متصل هستند و در بسیاری از جنبهها، عملکرد بهتری نسبت آنها دارند.
ساختار این فنرها بدین صورت است که هر فنر در پاکت مخصوص پارچهای خود قرار گرفته و کارکرد کاملا مستقل از یکدیگر دارند که این استقلال و جدا بودن فنرها از هم، هیچ سروصدایی ایجاد نمیکند و لرزش و تکان را به قسمتهای دیگر تشک، انتقال نمیدهد.
تشکهای با فنر پاکتی به دلیل شکلگیری مطابق با آناتومی و قوسهای بدن کاربر بهویژه در قسمت گودی کمر، راحتی عالی و پشتیبانی مناسب را به همراه دارد.
تشک لاتکس:
یکی از انواع تشکهای محبوب و با کیفیت بالا، لاتکسها (Latex) هستند که از لاستیک طبیعی (صمغ درخت کائوچو) یا مصنوعی تولید میشوند. از لحاظ قابلیت فرم گیری با شکل بدن، عملکردی شبیه مموری فوم دارند، با این تفاوت که گرمای آنها را ندارند و با گردش هوا و تهویه بالا محیط خواب را خنک و دلپذیر میسازند.
تشک طبی لاتکس، با قابلیت تطبیق بالا با شکل طبیعی بدن، مانع از ایجاد فشار بر روی عضلات و مفاصل میشود و از ستون فقرات، بهخوبی حمایت میکند.
این تشکها، ترکیبی از پشتیبانی، راحتی و دوام دارند و همانند فنر متصلها، از تکنولوژی جداسازی حرکتی برخوردارند و هنگام خواب، با تکان خوردن یا جابهجایی یک نفر، مزاحمتی برای شخص دیگر ایجاد نمیشود.
تشک هیبریدی:
میتوان گفت یکی از جدیدترین و بهترین انواع تشک، مدلهای هیبریدی (Hybrid) هستند. ساختار داخلی آنها، ترکیبی از سیستم فنر داخلی با مموری فوم یا لایههای لاتکس است و تعادل، پشتیبانی، استحکام و نرمی را یکجا باهم دارد.
سیستم خاص لایههای به کار رفته تشکهای هیبریدی که شامل فوم، لاتکس و فنرهای مخصوص است، بهترین شرایط را برای بدن هنگام خوابیدن فراهم میکند و برای افرادی که از درد کمر یا گردن رنج می برند، انتخابی عالی است.
تشک طبی فوم:
تشکهایی که از دارای سطح یکنواختی از فوم ژل، فوم لاتکس، فوم پلی یورتان و فوم جامد با سایز و وزنهای مختلف هستند. کاربرد یکنواخت این نوع فومها در سراسر تشک، باعث فراهم کردن نرمی و لطافت مورد انتظار میشود و با کنترل و جذب لرزش و فشارهای وارده، از درد کمر یا پاها جلوگیری میکند.
ساختار تشکهای طبی
تشکهای طبی به دو دسته تشک طبی بدون فنر و تشک طبی فنری تقسیمبندی میشوند و با توجه به نوع عملکردشان، در ساخت آنها متریال گوناگونی، استفاده میشود.
در ساختار اصلی تشکهای فول طبی یا ارتوپدیک، هیچگونه فنربندی استفاده نشده است. اسکلت مرکزی آنها را موادی مانند چندین لایه فوم فشرده، مموری فوم، اسفنج و یا ریباند تشکیل میدهد.
تشکهای طبی فنری، ساختاری از ترکیب فنر داخلی همراه با لایههای فومی، اسفنجی و یا لاتکس دارند. در حالت کلی تشکهای طبی فاقد فنر برای افراد با مشکلات کمر دردهای مزمن، دیسک کمر و موارد مشابه مناسب هستند و تشکهای طبی فنری از ابتلا به این دردها، پیشگیری میکنند.
تشکهای طبی که فنر ندارند، فاقد حالت ارتجاعی تشکهای فنری هستند و به همین دلیل نسبت به مدلهای داخل فنری، درجه سفتی بیشتری دارند.
به طور کلی، ساختار تشکهای طبی و طبی فنری شامل لایههای زیر است:
اسکلت مرکزی:
در تشکهای طبی فنری این بخش را فنرهای پاکتی تشکیل میدهد و طبی مموری فوم شامل: لاتکس، ابر فشرده، ریباند است. وظیفه این لایه کاهش نقاط فشار و فراهم کردن راحتی و سازگاری با فرم بدن است.
لایه اسفنجی:
در این قسمت، برای هر دو نوع طبی و طبی فنریها، از فوم یا ابر و ریباند با چگالی بالا استفاده میشود. تفاوت لایههای این دو نوع تشک در میزان دانسیته (فشردگی) فوم است، برای تشکهای طبی که نیاز به درجه سفتی بالاتری دارند، اسفنجهای فشردهتر بهکار میرود. این لایه تکیهگاه اصلی تشک است و همترازی مناسب ستون فقرات و پشتیبانی مناسب را فراهم میکند.
دیوارهها:
دیوارههای تشکهای طبی از فوم و ابر با ضخامت تشکیل شده است که از افتادگی لبهها و دفرمه شدن تشک جلوگیری میکند و هنگام نشستن یا خوابیدن نزدیک لبه نیز پشتیبانی بهتری ارائه میدهد.
پارچه:
برای رویه و دیوارههای تشکهای طبی از پارچههایی مانند: پنبه، گردبافت، مخمل، CF و … استفاده میشود. تا علاوه بر نرمی و لطافت، ضد حساسیت و تنفس پذیر باشد و از لایههای داخلی تشک نیز، محافظت کند.
الیاف:
الیاف استفاده شده در این نوع تشکها، از نوع آنتی باکتریال و ضد حساسیت با قابلیت ارتجاعی است و هیچ گونه حساسیت پوستی ایجاد نمیکند. علاوه بر این، برای جلوگیری از خروج این الیافها، لایه ترموباند (اسپان باند) مخصوص بر روی آنها کشیده میشود.
مقاله «قبل از خرید تشک به چه نکاتی توجه کنیم؟» را نیز بخوانید.
مزایای تشک طبی
- پشتیبانی و راحتی:
این تشک ها به دلیل برخورداری از سیستم فنری تخصصی، فوم چگالی بالا و یا ترکیبی از هر دو، هم سطح سفتتر و هم استحکام بیشتری نسبت به تشکهای معمولی دارند. در نتیجه میتوانند از مهرههای کمر و نواحی پشت بدن، به بهترین نحو پشتیبانی کنند و خطر کمردرد و مفاصل را کاهش دهند.
سطح سفت تشک طبی علاوه بر پشتیبانی و حمایت کافی از نواحی مختلف بدن به ویژه پشت، گردن و باسن و تسکین و بهبود دردهای مربوط به این قسمتها و مفاصل، سطح استفاده راحتی نیز دارند.
- تراز ستون فقرات:
تراز نگه داشتن ستون فقرات هنگام خواب و استراحت، از دیگر مزیتهای تشک طبی است. سفتی متعادل این تشکها، به حفظ تراز مناسب و انحنای طبیعی ستون فقرات کمک میکند و خطر ابتلا به مشکلات مزمن کمر را کاهش میدهد.
قابلیت حفظ تراز و راحتی ستون فقرات تشک طبی، بهویژه برای بیمارانی که برای مدت طولانی در بستر هستند، بسیار اهمیت دارد.
- تسکین درد و کاهش فشار:
موقع خواب معمولا برخی نقاط حساس بدن، مانند: شانهها، گردن، کمر، زانوها و باسن، تحت فشار بیشتری قرار دارند. تشک طبی با طراحی ویژه خود و ایجاد گردش خون مناسب، فشار وارد بر این نواحی را تا حد قابل توجهی کاهش میدهد.
- افزایش کیفیت خواب:
تشک طبی استاندارد با ارائه پشتیبانی عالی و راحتی بهتر، باعث افزایش کیفیت خواب و ارتقا سلامت کلی بدن میشود و کاربر میتواند خواب عمیقتر و آرامتری را تجربه کند.
- دوام و طول عمر بالا:
تشکهای طبی اغلب از مواد با کیفیت بالا ساخته میشوند و به همین دلیل خواص پشتیبانی و حمایتی خود را در طول زمان حفظ کرده و در برابر سختیهای استفاده طولانی مدت و تمیز کردن مکرر دوام و مقاومت بالایی دارند. در مقایسه با تشکهای معمولی، افتادگی و دفرمه شدن در آنها به مراتب کمتر است.
- جدا سازی حرکت:
تکنولوژی عدم انتقال حرکت به فرد دیگر (motion isolation)، یکی از مزایا و قابلیتهای ویژه تشک طبی است. این تشکها در به حداقل رساندن انتقال حرکت عالی هستند و در صورت حرکت شریک خواب در مدلهای دو نفره، برای نفر دیگر هیچ مزاحمتی ایجاد نمیشود.
- ضد حساسیت و آنتی آلرژی:
مواد بهکار رفته در داخل، پارچه و الیاف تشکهای طبی در برابر گرد و غبار و باکتریها، مقاوم هستند. این خاصیت آنتی باکتریال برای افرادی که آلرژی دارند، از بروز هرگونه حساسیت پوستی جلوگیری میکند
- پیشگیری از زخم بستر:
یکی از مشکلات بیماران با تحرک محدود که مجبور به گذراندن ساعات طولانی بر روی تخت هستند، بهوجود آمدن زخم بستر یا زخم فشاری (Bedsore) است که تشکهای طبی با توزیع یکنواخت وزن و کاهش نقاط فشار، از بروز این زخمها جلوگیری میکنند.
معایب تشک طبی
- هزینه:
تشکهای طبی به دلیل نوع ساخت ویژه و استفاده از متریال تخصصی و با کیفیت بالا، اغلب گرانتر از تشکهای معمولی هستند.
- سفتی:
سطح تشک طبی، سفت است و ممکن است برای افرادی که جای خواب نرمتری را ترجیح میدهند، مناسب نباشد.
- دوره تنظیم:
به دلیل سفتی تشکهای طبی، روزهای اول استفاده برای برخی کاربران احساس ناراحتی ایجاد میکند و نیاز به زمان دارند تا بتوانند خود را با استحکام و پشتیبانی این تشکها، تطبیق دهند
- وزن زیاد:
تشکهای ارتوپدی نسبت به تشکهای معمولی و فنری ساده، سنگینتر هستند و جابجایی آنها سختتر است و چرخاندن دورهای آنها را چالش برانگیز تر میکند.
- گزینههای محدود:
تشکهای طبی نسبت به تشکهای معمولی و با استاندارد پایینتر، تنوع مدل کمتری دارند و این مورد، انتخاب آنها را از نظر سبک و طراحی محدود میکند.
- گرمای زیاد:
تشکهای طبی از نوع مموری فوم، به دلیل نرمی و انعطافپذیری بالا، محیط خواب را بهخصوص در فصل تابستان گرمتر میکنند و برای افرادی که تعریق شبانه دارند و یا به گرما حساس هستند، ممکن است مناسب نباشد. البته استفاده لایههای ژل خنککننده (Hypoallergenic Gel) تا حد زیادی این عیب را در مموری فومها بر طرف کرده است.
- پتانسیل برای اطلاعات نادرست:
متاسفانه همه تشکهایی که به نام طبی وارد بازار میشوند، آنطور که ادعا میکنند، واقعا ارتوپدی نیستند و استانداردهای دقیق و ویژگیهای لازمه را ندارند و چه بسا باعث بروز یا تشدید کمردرد شوند.
از آنجایی که تشکهای طبی به طور خاص برای کاهش درد کمر، مفاصل و عضلات طراحی شدهاند، پس باید خصوصیات مخصوص این تشکها را داشته باشند تا بتوانند به وظیفه خود عمل کنند؛ بنابراین لازم است از شرکتهای تولید کننده معتبر که گارانتی و استانداردهای مورد نیاز دارند، خریداری شوند.
چه کسانی میتوانند از تشکهای طبی استفاده کنند؟
- سالمندان:
افراد مسن به دلیل تغییرات مربوط به سن در بدنشان، نیاز به حمایت و راحتی بیشتری دارند و تشکهای ارتوپدی برای آنها گزینه خوبی است و موجب کیفیت بهتر خوابشان میشود.
در انتخاب تشک طبی برای افراد سالمند، مهم است که متناسب با نیازها و ترجیحات خاص خود آنها باشد و عواملی مانند: شرایط جسمانی، سطح سفتی، استحکام، راحتی کلی و … باید در نظر گرفته شوند.
- افراد با شرایط پزشکی خاص:
بیمارانی که به تازگی جراحی کردهاند یا شرایط پزشکی خاصی دارند و برای بهبود ساعات بیشتری را در حالت خوابیده و استراحت هستند و به تجویز پزشک، نیاز است از تشکهای طبی استفاده کنند تا علاوه بر فراهم کردن حمایت و راحتی بیشتری در طول بهبودی، از ایجاد زخم بستر نیز جلوگیری شود.
- ورزشکاران:
تشکهای طبی برای ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی منظمی دارند، بسیار مفید است و باعث ریکاوری عضلانی شده و فشار روی مفاصل آنها را بسیار کاهش میدهد.
- افراد دارای اضافه وزن:
کسانی که اضافه وزن دارند، به تشکی با استحکام بالا که پشتیبانی لازم را برای توزیع یکنواخت وزن بدن، کاهش نقاط فشار و بهبود راحتی فراهم میکند نیاز دارند. تشکهای طبی که تحمل وزنی بالا دارند و یا بدون محدودیت وزنی هستند برای این افراد بسیار مناسب هستند.
برخی افراد عادت به جای خواب سفتتری دارند و تشکهای ارتوپدی با درجه سفتی مطلوب، گزینه مناسبی برای آنها است.
- رانندگان:
افرادی که به واسطه شغل خود، ساعتهای طولانی رانندگی میکنند، معمولا دچار کمر درد می شوند. خوابیدن بر روی تشک طبی بهجای تشک معمولی، تا حد زیادی کمردردهای آنان را کاهش میدهد.
- کارمندان:
تشکهای طبی برای افراد پشت میز نشین و همه کسانی که موقعیت شغلی آنها ایجاب میکند مدت زیادی را پشت کامپیوتر و در حالت نشسته بگذرانند؛ برای پیشگیری از کمر درد و استراحت مناسب ستون فقرات در طول شب، یک گزینه ایدهآل است.
- پرستاران و پزشکان:
این اشخاص نیز به دلیل اینکه در تایم کاری خود زیاد سرپا هستند و پاها و کمرشان تحت فشار زیادی قرار میگیرد. خوابیدن بر روی یک تشک طبی، به کاهش فشار در این نقاط بدن آنها، کمک بسیاری میکند.
- افراد مبتلا به آلرژی:
تشکهای ارتوپدی از مواد ضد حساسیت ساخته میشوند و برای اشخاصی با مشکلات تنفسی و ریهای مانند آسم و آنهایی که پوست بدن حساسی دارند، بسیار مناسباند.
- زنان باردار:
بدن زنان در طول بارداری، دستخوش تغییرات قابل توجهی از جمله افزایش وزن و جابجایی در مرکز ثقل میشود که میتواند به کمر، باسن و مفصل فشار وارد کند. تشکهای طبی به دلیل پشتیبانی مطلوب از کمر، راحتی خوب و ضد حساسیت بودن، شرایط استراحت و خواب بدون مشکلی را برای آنان فراهم میکنند.
هنگام انتخاب تشک طبی برای زنان باردار، باید میزان سفتی آن به اندازهای باشد که هنگام خواب هیچ فشاری به اعضای بدن مادر وارد نشود و برای جنین نیز مشکلی بهوجود نیاید.
تشکهای طبی برای چه بیماریهایی مفید است؟
- کمر درد:
یکی از نقاطی که موقع خواب در معرض بیشترین فشار قرار دارد، کمر است و تشک طبی در حمایت بیشتر از مهرههای کمر و تراز مناسب ستون فقرات، بهترین است و حرف اول را میزند.
- گردن درد:
گردن نیز مانند کمر یکی از قسمتهای تحت فشار در زمان خواب است و این تشکها با قرار دادن سر و گردن در وضعیت مناسب، همراه با پخش یکنواخت وزن بدن، مانع از درد گردن و فشار بر مهرههای آن میشوند.
شایان ذکر است در پیشگیری و بهبود دردهای گردن و کمر، علاوه بر تشک ارتوپدی استاندارد، بالش مناسب و البته طبی نیز، نقش بهسزایی دارد. یک بالش طبی با نگه داشتن سر، گردن و ستون فقرات در وضعیت خنثی یا خوب، مانع از بروز دردهای این نواحی بدن میشود.
- دیسک کمر:
تشک فول طبی از فوم و اسفنج ساخته شده است و به دلیل عدم ارتعاش و سفتی هسته مرکزی، مناسبترین نوع تشک برای: دیسک کمر، فتق دیسک، سیاتیک و دیسک بین مهرهای و موارد مشابه است و در کاهش و بهبود این بیماریها، بسیار موثر است.
- التهاب مفصل:
تشکهای طبی در کاهش فشار و تسکین درد مفاصل، برای افراد مبتلا به مشکلات التهاب مفاصل و یا سایر مشکلات اسکلتی عضلانی مانند: آرتریت، آرتروز و آرتریت روماتوئید، عملکردی عالی دارد.
- اسکولیوز (Scoliosis):
ناهنجاری انحراف ستون فقرات یکی دیگر از بیماریهایی است که افراد مبتلا به آن به تشک ارتوپدی نیاز دارند تا ستون فقرات آنها در تراز خنثیتری قرار دهد و به خواب بهتر آنها کمک کند.
- فیبرومیالژیا (Fibromyalgia):
این بیماری که یک نوع سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن است، باعث درد زیادی در عضلات میشود و خوابیدن بر روی تشکهای ارتوپدی، اسکلت و عضلههای بدن را آرام و ریلکس میکند و مانند یک مسکن برای درد این نواحی عمل میکند.
- درد لگن و شانه:
تشکهای طبی میتوانند وزن بدن را به طور یکنواخت توزیع کنند و فشار روی مفاصل در محلهای رایج درد و ناراحتی مانند لگن، باسن و شانهها از بین میبرد.
- دوران نقاهت پس از جراحی:
بعد از جراحیهای ارتوپدی مانند: تعویض مفصل ران یا زانو و به تجویز پزشک، بیماران به تشک طبی با قابلیت حمایتی بالا نیاز دارند، تا علاوه بر جلوگیری از فشار بر روی مفصل جراحی شده، به روند بهبودی کمک کند.
- پوکی استخوان:
این اشخاص به دلیل اینکه استخوانهای حساس و شکنندهای دارند که همواره خطر شکستی برای آنها وجود دارد، برای پشتیبانی مطلوب و به حداقل رساندن نقاط فشار بدنشان، نیاز دارند از تشک طبی استفاده کنند.
- اختلالات خواب:
آپنه خواب (Sleep apnea) که در آن تنفس فرد حدود 10 ثانیه در خواب متوقف میشودو بی خوابی مزمن، از جمله اختلالات خواب هستند که یک تشک طبی راحت میتواند به رفع این مشکلات، کیفیت خواب بهتر و سلامت کلی این افراد کمک کند.
تشک طبی نرم بهتر است یا سفت؟
تشک طبی نرم، باعث تسکین فشار مفاصل یا نقاط فشار حساس بدن میشود و با حمایت از قوسهای بدن، ناراحتی و درد را کاهش میدهد. این تشکها برای افراد پهلو خواب و کسانی که وزن سبکتری دارند، مناسب هستند.
تشک طبی سفت، عملکرد بهتری در پشتیبانی و حفظ تراز ستون فقرات دارد و این قابلیت برای کاهش درد و کم کردن فشار نواحی کمر، گردن، شانه و باسن، بسیار مهم است.
این نوع تشکها متریال داخلی سفتتری دارند و با توزیع مساوی وزن بدن، فرو رفتن بیش از حد در عمق تشک را به حداقل میرسانند و گزینه خوبی برای افراد سنگین وزن و پشت خواب هستند.
با این وجود، پاسخ قطعی در مورد اینکه تشک ارتوپدی نرم بهتر است یا سفت، وجود ندارد و بستگی به عواملی مانند: ترجیحات راحتی فردی، نیازهای سلامتی خاص و وضعیت خواب افراد دارد.
جمعبندی
تشکهای طبی در حالت کلی برای استفاده افراد با شرایط جسمانی و نیازهای سلامتی خاص، مناسب هستند و برای بهبود بیمارییهایی نظیر: دیسک کمر، آرتروز، التهاب مفاصل و … توسط پزشکان و متخصصان ارتوپدی، تجویز میشود.
با این وجود، این تشکها به واسطه مزایای کلیدی خود و عملکرد عالی در پیشگیری و بهبود کمردرد و یا درد مفاصل، برای همه افراد مناسب هستند و یک بستر نرم و راحت با پشتیبانی بینظیر برای خواب خوب و با کیفیت فراهم میکند.
یک تشک طبی استاندارد، ستون فقرات را در طول شب در یک راستا نگه میدارد و از درد بدن به خصوص در کمر، پا و گردن جلوگیری میکند و باعث بهبود دردهای عضلانی و مفاصل میشود.
