خواب خوب شبانه در سلامت جسم و روان و تمام جنبههای زندگی تاثیر به سزایی دارد و شروع یک روز پر انرژی و با نشاط را به ارمغان میآورد. برای سلامتی و افزایش کیفیت خواب همان اندازه که استفاده از تشک مناسب ضروری است، بالش استاندارد هم اهمیت بسیاری دارد، که متاسفانه در اکثر موارد نادیده گرفته میشود.
استفاده از بالش نامناسب فشار زیادی به ستون فقرات وارد میکند و باعث ایجاد و تشدید درد مهرههای کمر و گردن میشود. بیتوجهی به این دردها زمینه ساز ابتلا به بیماریهای با شدت بیشتر مانند: دیسک کمر و گردن، التهاب مفصل، آرتروز و … است.
بالش خوب ستون فقرات را در یک خط یکنواخت نگه میدارد و با فراهم کردن پشتیبانی لازم و راحتی بهینه برای کل و کاهش درد و فشار نواحی سر، گردن و شانهها، از مختل شدن خواب جلوگیری میکند.
با همه این تفاسیر و با وجود گزینههای بسیار متنوع که هر کدام مواد، بافت و شکل مختلف خود را دارند، چگونه میتوانید بالشی کاملا متناسب با شرایط بدنی، سبک و نیازهای خواب شخصی خودتان پیدا کنید که در عین حال راحت هم باشد؟
در مطلب پیش رو، تلاش کردیم اطلاعات و جزئیاتی گردآوری کنیم که با مطالعه آنها خرید بالش برای شما سادهتر شود. ابتدا شما را با مواد مختلف تشکیلدهنده بالش، تأثیر آنها بر راحتی و قرارگیری سر در وضعیت صحیح آشنا میکنیم. سپس در مورد نکات و توصیههای کلی و ضروری برای خرید بهترین و مناسب ترین بالش خواهید خواند.
ستون فقرات ساختار پیچیدهای متشکل از مهرهها، دیسک، رباط، اعصاب و ماهیچههاست و نقش حیاتی در حمایت از کل بدن، محافظت از نخاع و اندامهای حیاتی مانند ریه و قلب و تسهیل توان حرکتی دارد.
برای حفظ و ارتقا سلامتی این قسمت مهم بدن، علاوه بر تشک خوب، استفاده از بالش با کیفیت هم بسیار ضروری است.
در هنگام انتخاب بالش علاوه بر نرمی و راحتی، مهمترین موردی که باید در نظر گرفته شود این است که بتواند بدون توجه به موقعیت خواب، ستون فقرات را در حالت خنثی و در یک راستا، نگه دارد.
قرارگیری ستون فقرات در وضعیت خنثی از آن جهت مهم است که بدن در این حالت در بهترین فرم خود و سر در مناسبترین ارتفاع قرار دارد و بدین طریق از فشار ناخواسته بر عضلات پشتی و خمش و پیچش غیر ضروری گردن، جلوگیری میکند.
انواع بالش بر اساس مواد داخلی
مواد داخلی بالشها عمدتا به دو دسته مصنوعی یا طبیعی تقسیم میشوند که رایجترین آنها شامل موارد زیر است:
مموری فوم (Memory Foam):
یک نوع فوم پلی اورتان است که از مادهای به نام ویسکو الاستیک ساخته میشود و در مواجهه با تغییرات دما و فشار، عکسالعمل نشان میدهد و در صورت عدم استفاده، به حالت اولیه خود باز میگردد.
بالشهای حاوی فوم هوشمند با قابلیت شکل پذیری با گرما و فرم بدن، میتوانند درد نواحی تحت فشار در خواب مانند شانهها و گردن را کاهش دهند و سطح مناسبی از راحتی و پشتیبانی در طول شب فراهم کند.
میکروفایبر (Microfiber)
نوعی الیاف نرم، انعطاف پذیر و بسیار ریز است که ضخامتی حدود ۱۰ میکرون دارد و یکی از بهترین مواد داخلی بالشها محسوب میشود.بالشهای حاوی میکرو، عملکرد خوبی در پیشگیری و بهبود دردهای کمر و گردن دارد. در برابر گرد و غبار هم مقاوم است و حساسیت ایجاد نمیکند.
پنبه (cotton):
بالشهای پر شده با الیاف طبیعی پنبه، نرم و ضد حساسیت هستند و نسبت به الیافهای مصنوعی، قابلیت تنفس پذیری بهتری دارند و سطح خنکتری را برای کسانی که مشکل تعریق شبانه دارند، فراهم میکند.
پنبه با وجود لطافت و گردش هوای خوب، بعد از چند ماه استفاده، حالت پف خود را از دست داده و گوله یا صاف میشود و در نتیجه نمیتواند، حامی خوبی برای سر و گردن باشد.
پلی استر (Polyester):
نوعی الیاف مصنوعی مقرون بهصرفه و از پر مصرفترین مواد داخلی بالشها میباشد که خواص ضد حساسیتی دارد و آلرژی را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد. بالشهای پلی استری قابلیت ارتجاعی زیادی دارند و برای افرادی که روی کمر میخوابند، گزینه خوبی هستند.
کرک (Down):
داخل بالشهای کرکی از پرهای لایه زیر شکم اردک یا غاز است که بسیار سبک هستند و نرمی و راحتی فوقالعادهای دارند و درد گردن افراد پهلو و پشت خواب را تسکین میدهد. پرهای کرکی مرغوب از غاز و اردک بالغ بهدست میآید که روند پرورش پر هزینه و دشواری دارد و به همین دلیل، گرانتر از سایر بالشها هستند.
پر (Feather):
در بالشهای پر از پوشش پرهای رویی غاز و اردک استفاده میشود و برای کسانی که بر روی شکم میخوابند، ایدهآل است. پرها با اینکه در مقایسه با کرک، ارزانتر هستند؛ اما به خاطر سفتی، حساسیت زا بودن و بوی خاصی که میتواند آزار دهنده باشد، محبوبیت چندانی ندارند.
لاتکس (Latex):
این نوع بالشها از لاستیک لاتکس طبیعی یا مصنوعی تولید میشوند و نرم، قابل تنفس و حمایتیاند و در برابر گرد و غبار و کپک مقاومت دارند. بالشهای لاتکس یک سطح پشتیبان خوب برای سر و گردن اکثر وضعیت خوابها است.
بالش مناسب برای وضعیت خوابهای مختلف
هر وضعیت خوابیدن درست همانند تشک، به نوع متفاوتی از بالش با میزان استحکام و ارتفاع مناسب خود و نیاز دارد تا بتواند از سر و گردن به طور کامل حمایت کند. نحوه خوابیدن بر روی تراز نگه داشتن ستون فقرات تاثیر گذار است و تراز نادرست میتواند با ایجاد یا تشدید گردن درد شود؛ بنابراین در نظر گرفتن سبک خواب هنگام خرید بالش، بسیار ضروری است.
بالش مناسب پشت خوابها:
افراد پشت خواب به بالشی نیاز دارند که هم ارتفاع و هم سفتی متوسط داشته باشد تا بتواند سر و گردن آنها را در راستای ستون فقرات نگه دارد و فشار در گردن و شانههای آنها را کاهش دهد.
بهترین بالش برای پشت خوابها، مموری فومهای مدل پروانهای (Butterfly Pillow) هستند که اجازه نمیدهد سر و گردن موقع خواب و استراحت، بیش از حد به جلو خم شود و تحت فشار قرار گیرد. سطح انعطافپذیر بالشهای فوم مموری با نرمی متعادل خود، زیر سنگینی وزن سر این اشخاص، شکل خود را از دست نمیدهد و صاف نمیشود.
بالش مناسب پهلو خوابها
متدوالترین سبک خواب است که در آن فشار وزن بدن بر روی لگن و شانهها، به صورت مساوی توزیع میشود. کسانی که عادت به خوابیدن به پهلو دارند، بالش آنها باید بلند و سفت باشد تا با حمایت از سر و گردن، تراز خنثی ستون فقرات آنها را حفظ کند و مانع از ایجاد فشار و انتقال بار سنگین وزن بدنشان به شانهها شود.
بالشهای الیافی میکرو و فوم هوشمندها، برای پهلو خوابها عالی است؛ زیرا اگر سرشان هنگام خواب خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، راستای طبیعی ستون فقرات خود آنها بههم میخورد و این بالشها، با پر کردن فضای خالی بین سر و شانهها، مانع از گردن دردمیشود.
بالش مناسب شکم خوابها
بدترین و ناسالمترین حالت خوابیدن است و متخصصان توصیه میکنند تا حد امکان از خوابیدن بر روی شکم و معده پرهیز شود؛ زیرا با وارد کردن فشار مضاعف به قفسه سینه و شکم، نفس کشیدن را سخت میکند و منجر به کمر و گردن درد هم میشود.
شکم خوابها بهتر است بدون بالش بخوابند؛ ولی اگر به دلیل عادت یا مشکلات تنفسی نمیتوانند، باید بالشی انتخاب کنند که ارتفاع بسیار کمی دارد و تا حد ممکن سر و گردن آنها را صاف نگه میدارد. این افراد میتوانند برای تنظیم صحیح ستون فقراتشان و قرار گیری آن در حالت خنثی، یک بالش هم زیر شانه خود بگذارند.
بالشهای با درجه راحتی تا نرم متوسط مانند فوم مموریهای نازک و پنبهای، مناسبترین نوع برای شکم خوابها است؛ زیرا فرم سر آنها حفظ میکند و از بالا بردن بیش از حد آن که باعث خم شدن ستون فقرات به سمت عقب و فشار به عضلات گردن و صورتشان میشود، جلوگیری میکند.
بالش مناسب ترکیبی خوابها
از آنجایی که خوابهای ترکیبی در طول شب موقعیت خود را عوض کرده و در دو یا چند حالت میخوابند، تعیین ارتفاع و استحکام دقیق بالش سازگار با حالت خواب آنها، دشوار است. با این حال؛ بالشهایی با فرم پذیری بالا با شکل سر و گردن آنها مانند طبی، مموری فوم خرد شده یا لاتکس برای ترکیبی خوابها ایدهآل هستند.
بهترین بالش برای گردن درد
عوامل مختلفی از جمله وضعیت خواب نامناسب، فشار عضلانی، نشستن اشتباه، حمل بار سنگین، کفش نامناسب، خم شدن بیش از حد مقابل تلفن همراه و کامپیوتر، بیماریهای خود ایمنی، استرس طولانی مدت باعث بروز گردن درد میشوند.
استفاده از بالش نامناسب که قادر نیست به اندازه کافی از گردن حمایت کند، در بروز گردن درد و تشدید مشکلات آن هم تاثیر زیادی دارد و زمینه ساز بیماری هایی مانند دیسک و آرتروز گردن، تنگی کانال نخاع و … است. خوابیدن و استراحت بر روی بالش طبی به جای معمولی، در پیشگیری و بهبود دردهای ناحیه گردن و سر، بسیار موثر است.
بالشهای با متریال داخلی مموری فوم و الیاف میکروفایبر، دو نمونه از بهترین بالشهای طبی یا ارتوپدی هستند که با کاهش فشار سر و گردن و پوشش دهی بی نظیر منحنیهای این نواحی، خوابی راحت، بدون درد و استرس را فراهم میکند.
برخی از مهمترین مزیتها و ویژگیهای این دو بالش طبی شامل موارد زیر است:
بالش طبی مموری فوم
این بالشها با حمایت عالی از انحنای طبیعی ستون فقرات، فشار روی مهرههای گردن و کل بدن را به حداقل میرسانند و باعث از بین رفتن گردن درد میشوند.
ویژگیهای حمایتی خاص و توانایی شگفت انگیزی فوم هوشمند در قالب گیری با فرم سر و گردن، آنها را تبدیل به یکی از بهترین بالشهای طبی کرده است که بسیاری از پزشکان و متخصصان ارتوپدی برای بیماران خود تجویز میکنند.
یکی از دلایل محبوبیت و استفاده گسترده از بالشهای فوم مموری، سازگاری آن با تمامی سبکهای خواب است. همچنین به دلیل برخورداری از خواص ضد حساسیت، بسیار مناسب برای کسانی هستند که آلرژی و تنگی نفس دارند.
بالشهای مموری فوم راههای هوایی را باز نگه میدارد و عملکرد تنفسی را بهبود میبخشد که برای افراد با مشکلات خروپف و آپنه خواب بسیار عالی هستند.
دوام و ماندگاری آنها از بالشهای معمولی بسیار بیشتری است؛ زیرا قابلیت برگشت پذیری بالایی دارند و پس از فشرده شدن به راحتی به حالت اولیه خود برمیگردند و به همین جهت میتوانند شکل و ظاهر خود را تا مدتها حفظ کنند.
بالش طبی میکروفایبر
بالشهای با این الیاف به حدی نرم و راحت هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند که به آنها بالش پر قو هم میگویند. مزیت بارز بالش میکرو، قابلیت تنظیم ارتفاع آن با توجه به نیاز و سلیقه کاربر است که میتواند هم راستا با ستون فقرات او قرار بگیرد و از درد و گرفتگی عضلات جلوگیری کند.
همچنین بیشترین محافظت را از مهرههای گردن به عمل میآورد و در بهبود دیسک و آرتروز گردن، دردهای ستون فقرات و مهرههای کمر بسیار موثر است. یکی دیگر از ویژگیهای خاص بالش با الیاف میکروفایبر، گردش هوای خوب آن است و سطح خواب خنکی را در اختیار کسانی که تعریق شبانه در سر و گردن دارند، قرار میدهد.
این بالشها با ویژگی ضد حساسیت خود، هیچ گونه آلرژی ایجاد نمیکنند و جایگزین مناسبی برای افراد حساس به بالشهای با الیاف طبیعی است. الیاف میکروفایبر بر خلاف بسیاری از بالشها که قابلیت شستشو ندارند، به راحتی میتوان آنها را با دست یا ماشین لباسشویی شستوشو داد.
جمع بندی
یک بالش با کیفیت و استاندارد، با پشتیبانی ویژه از گردن و کمک به تراز مناسب ستون فقرات در طول شب، دردهای سر گردن و شانهها را بسیار کاهش میدهد و با از بین بردن فشار روی این نقاط، مانع از بروز درد یا گرفتگی عضلات گردن و شانهها میشود.
خوابیدن بر روی یک بالش حمایتی و راحت، فراتر از سلامت جسمی و افزایش کیفیت خواب، در سلامت روان، ثبات عاطفی و خلق و خوی کلی هم بسیار تاثیر گذار است.
بالش ایدهال برای هر فرد به موقعیت خواب، ترجیحات راحتی، نیازهای شخصی، مشکلات گردن یا کمر درد، شرایط پزشکی مانند آلرژی یا حساسیت به مواد خاص او بستگی دارد. به عبارت سادهتر، بالشی خوب است که هنگام خواب و استراحت به اندازه کافی راحت باشد و در عین حال نیز حمایتهای لازم را ارائه بدهد.
